De hoofdstad van Finland beleeft momenteel een bouwhausse. Oude industriële citadellen veranderen in woonwijken met nieuwe commerciële centra. Daarom moet Helsinki nieuwe infrastructuur bouwen. Om de efficiëntie en kwaliteit van de aanleg van infrastructuur te verbeteren, is de stad begonnen met het gebruik van BIM en leert ze nu hoe ze er de meeste waarde uit kan halen.
Ville Alajoki , teamleider in de stadsontwikkelingsafdeling van Helsinki, is een groot voorstander van BIM. “De aanleg van infrastructuur staat nog in de kinderschoenen als het gaat om het gebruik van BIM. De implementatie van BIM is in onze stad voor het grootste deel nog niet systematisch verlopen. We hebben de neiging om het te gebruiken in ons eigen structurele ontwerp en vaak in de bouwconstructie. Maar in het beheer van infrastructuurprojecten zijn de actieve individuen die het tempo hebben bepaald ”, geeft Ville toe. Hij gelooft dat de strategie van de stad voor 2017–2021 het gebruik van nieuwe technologieën, waaronder BIM, zal stimuleren. "Helsinki wil de stad in de wereld zijn die het beste gebruik maakt van digitalisering", verklaarde burgemeester Jan Vapaavuori.
Een goed begin, maar er is ruimte voor verbetering.
Helsinki is een grote afnemer van ontwerp- en constructiediensten, wat betekent dat het aan elk project bepaalde kwaliteitseisen kan stellen, bijvoorbeeld het gebruik van BIM. Ville Alajoki ziet echter veel ruimte voor verbetering, zowel aan de stad als aan de leverancierskant. "Ten eerste hebben de kopers van ontwerpdiensten doorgaans niet genoeg inzicht in hoe de aannemer zou kunnen profiteren van het gebruik van modellen", beweert Alajoki. Bovendien zien velen BIM als een extra taak waarvoor een toegewijde organisatie nodig is; terwijl BIM, net als elke andere tool of methode, een intrinsiek onderdeel van het proces zou moeten zijn.
De derde uitdaging is de paradigmaverschuiving die modellering vereist. Zelfs in enkele van de grootste bedrijven ontwerpen en denken veel ontwerpers nog steeds in dwarsdoorsneden. Ze gebruiken het model alleen om de traditionele doorsnedetekeningen uit te voeren en negeren de andere mogelijkheden die een model zou kunnen bieden. Dezelfde bedrijven lijken te denken dat BIM slechts een software-upgrade is.
BIM heeft zijn waarde bewezen bij de aanleg van infrastructuur in de stad. In een ideale wereld zouden de eerste gegevens van oude kabels en leidingen onder de straat in BIM-formaat bestaan. Aangezien dit doorgaans niet het geval is, moet deze informatie tijdens de ontwerpfase worden gegenereerd.
Alajoki erkent dat de huidige normen niet alle structuren of materiaaldefinities dekken, maar ze worden voortdurend ontwikkeld. Helsinki, Espoo en Vantaa ontwikkelen bijvoorbeeld classificaties voor landschapsontwerp onder de auspiciën BuildingSMART Finland.
Meetbare voordelen
Alajoki ziet duidelijke en meetbare voordelen van het gebruik van BIM voor infrastructuur. Hoewel modellering mogelijk meer werk vereist tijdens het ontwerp, levert de kleine investering later in het proces aanzienlijke besparingen op. De ontwerpkosten kunnen immers onder de 10% van de totale projectuitgaven liggen. "Het adagium dat goed ontworpen maar half gedaan is, is waar bij het modelleren", roept Alajoki uit. Nauwkeurige ontwerpgegevens maken grote risicopremies overbodig. Het gebruik van BIM vermindert ook de hoeveelheid kostbaar extra werk dat vaak ontstaat tijdens de bouw. Andere directe besparingen zijn onder meer machinebesturing waardoor de landmeter overbodig wordt.
Een van de opvallende aspecten van het gebruik van BIM is de prefabricage. Nauwkeurige productiemodellen maken het mogelijk om componenten, bijvoorbeeld stalen versterkingen, in fabrieken te produceren. Dit kan fouten verminderen en de bouw versnellen, waardoor overlast voor de gemeenschap en problemen met het vertragen van het verkeer rond de bouwplaats worden verminderd.
Helsinki heeft van oudsher registers van zijn infrastructuuractiva bijgehouden. "Als we BIM definiëren als de overdracht van gecategoriseerde gegevens in machineleesbare vorm, dan behoren de registers tot het BIM-domein", legt Alajoki uit. Registers zijn in zekere zin een gefilterde set informatie die is afgeleid van BIM's. As-built modellen bevatten al veel van de informatie die nodig is voor het assetmanagement en onderhoud van de stad.
Een brug gebouwd met BIM
Isoisänsilta (de 'Grootvaderbrug'), een fiets- en voetgangersbrug, is het belangrijkste BIM-infrastructuurproject van Helsinki. Voor de bouw vereiste Helsinki het gebruik van BIM door alle projectpartijen, inclusief de aannemer. “Ons oorspronkelijke doel was om te modelleren en geen tekeningen naar de aannemer te sturen. We waren van plan alle informatie als informatiemodellen over te dragen ”, zegt Ville Alajoki. "Vervolgens hebben we de aannemer aangemoedigd om zoveel mogelijk waarde uit de modellen te halen." Behalve het verstrekken van een paar typetekeningen, heeft Helsinki zijn doel bereikt.
BIM was een nieuwe tool voor de aannemer, maar de leercurve was snel. Alleen de aannemer was verantwoordelijk voor het maken van alle constructiedocumenten op basis van het model. “De aannemer, en vooral de medewerkers, konden het model ter plaatse bestuderen. Het model was een gemeenschappelijke taal ”, herinnert Alajoki zich.
De stad was bereid om bij het project met enkele nadelen te kampen, maar die bleven uit. Het project overtrof zelfs de verwachtingen toen het in juni 2016 werd geopend.
Dit project was het bewijs dat de technologie werkt en met succes in de bouw kan worden gebruikt. Helsinki gebruikt nu BIM bij de meeste bruggenbouwprojecten in de stad.
Lees meer over hoe BIM wordt gebruikt bij de aanleg van infrastructuur in Scandinavië op InfraBIM Open Tampere.
Foto's: Aarni Heiskanen
Via: AEC